نوشته بلاگ

ماتریس بوستون BCG چیست؟

روش‌ها و تکنیک‌هایی در بازاریابی

همه افراد با روش‌ها و تکنیک‌هایی در بخش بازاریابی و کسب‌وکار آشنا هستند و ارتباط دارند. در بعضی از مواقع این مدل‌ها و روش‌های بازاریابی مشهور می‌شوند. یکی از معروف‌ترین مدل‌های بازاریابی در کسب‌وکارها بازاریابی ماتریس بوستون BCG نام دارد که مناسب کسب‌وکارهایی است که مجموعه‌ای از محصولات یا برندهای مختلف را دارا است.

ماتریس BCG چیست؟

ماتریس مدلی برای تحلیل و تجربه کالاهای یک کسب‌وکار است که برای کمک به برنامه‌ریزی‌های استراتژیکی بلندمدت از آن استفاده می‌کنند. این تکنیک به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بتوانند زمینه‌های رشد جدید را شناسایی کنند و در نهایت تصمیم بگیرند که چطور برای آینده خود سرمایه‌گذاری انجام دهند. ماتریس چهارچوبی برای بررسی موفقیت‌های هر کالا می‌دهد و مشخص می‌کند که در کدام یک از کالا باید سرمایه‌گذاری بیشتری انجام شود و کدام را باید حذف کند. حتی به این شرکت‌ها برای معرفی یک محصول جدید به بازار و شناسایی آن کمک می‌کند. ماتریس بوستون BCG بازار و سهم بازار به چهار ربع تقسیم می‌شود.

چطور از ماتریس BCG  در استراتژی استفاده کرد؟

زمانی که فردی می‌داند یک کالا در کجا قرار گرفته می‌تواند به طور واضح آن را ارزیابی و یا بررسی کند و آینده کسب‌وکار خود را هم استراتژی کند. ماتریس بوستون BCG کمک می‌کند تا مشخص کنید، کدام کالا را باید ابتدا در اولویت قرار دهید یا حتی کدام را کنار بگذارید. با این نکات می‌توان از ماتریس در استراتژی استفاده کرد که شامل موارد زیر می‌شوند:

• اگر نمی‌توان روی یک کالا سرمایه‌گذاری بیشتری کرد آن کالا را در آن قسمت حفظ کرده و به حال خود رها کنید که از مزیت‌های گاو نقدی بوده که محصولی باسابقه باید دارای نگهداری کمتر و تلاش کمتری باشد.
• پول سرمایه‌گذاری شده در هر محصول را واگذار کنید و در جای دیگر به کار بیندازید. این هم از استراتژی برای سگ‌ها و بهترین آن است.
• سرمایه‌گذاری‌های خود را کمتر کنید و بیشتر جریان نقدی را از یک کالا خارج کرده و سودآوری کلی را افزایش دهید. این هم از استراتژی بهتری برای گاوهای نقدی محسوب می‌شود.
• مصرف‌کننده‌ها بیشتر اوقات در حال تغییر هستند و نمی‌توانند پیش‌بینی رشد بلند مدتی برای یک کالا انجام بدهند. پس با تغییر شرایط بازار به طور مداوم ماتریس بوستون BCG خود را به‌روز کنید.

محدودیت‌های استفاده از ماتریس BCG

ماتریس بوستون BCG با تمام محدودیت‌هایی که دارد هنوز هم از ابزارهای پرکاربرد در بازاریابی‌ها محسوب می‌شود. از جمله محدودیت‌های استفاده از این ابزار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ماتریس BCG تعریف روشنی از بازار ارائه نمی‌کند و موجب می‌شود به طور مثال یک کسب‌وکار به‌عنوان گاو شیرده طبقه‌بندی شود درصورتی‌که سگ است.
• دیگر تغییرات بیرونی در ماتریس مشخص نشده درحالی‌که عواملی مانند شرایط را به طور کامل تغییر می‌دهد.
• تکنیک در این کسب‌وکار می‌تواند به چهار قسمت تقسیم شود و برای اینکه SBUها درست در وسط هر نیم قرار بگیرند راهکاری مناسب تعیین شده است.
• سهم بازار و پیشرفت صنعت تنها عوامل سودآور نیستند و اگر سهم بازار بالاتر باشد به معنای سودآوری بیشتر نیست.

ماتریس بوستون BCG سینرژی‌های بخش‌های مختلف را در نظر نمی‌گیرد و در برخی از اوقات سگ‌ها اگر بتوانند به مزیت‌های رقابتی در بین شرکت‌ها کمک می‌کنند که به میزان گاوهای شیرده در کسب و کارها مهم خواهند بود.

چهار ربع ماتریس BCG چیست؟

در واحدهای تجاری یا کالاهایی که بیشترین سهم را در بازار دارا هستند معمولاً بیشترین پول نقد را تولید می‌کنند و ستاره هستند.

ستاره‌ها

 به دلیل نرخ رشد بالا این ستاره‌ها میزان بیشتری پول نقد را مصرف می‌کنند. می‌توانند به گاو شیرده تبدیل شوند. یکی از اصول کلیدی در استراتژی رشد سرمایه‌گذاری ستاره‌ها است.

گاو شیرده

همان نقدینگی در بازار است که بیشتر از نیاز خود پول تولید می‌کند.

سگ‌ها

واحد یا کالاهایی هستند که سهم بازار پایین و حتی کمتری دارند و پول زیادی به دست نمی‌آورند و پول نقد هم مصرف نمی‌کند.

علامت سوال

این بخش از کسب‌وکار چشم‌انداز رشد زیادی دارد؛ اما سهم بازار کمتری را دارا است. علامت سوال پول یک شرکت را از دست می‌دهد.

کلام آخر

ماتریس بوستون BCG یک ابزار ساده است که بیشتر شرکت‌ها می‌توانند در بازاریابی محصولات خود از آن استفاده کنند.