پرداخت یارانه چگونه شروع شد؟

یارانه را می‌توان معادل سوبسید دانست. واژه‌ای که بر دریافت پول از محل منابع و بودجۀ عمومی دلالت دارد تا از این طریق بتوان هزینه و قیمت تمام شده ی کالا و خدمات را به سطح پایینی کاهش داد. عمدتاً یارانه‌های عمومی توسط دولت‌ها به دو صورت مستقیم (اعطای مستقیم به خانوارها) و غیرمستقیم (با کمک به موسسات و واحدهای خصوصی و دولتی جهت تسهیل در فرآیند واردات و یا تولید اقلام ضروری کشور) پرداخت می‌شود.

نخستین بارقه ی پرداخت یارانه غیرنقدی به جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد.

سابقه ی پرداخت یارانه به طور تقریبی به اوان جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد. در این دوران، محدودیت شدید در تولید و عرضه به عموم مردم باعث ایجاد کمبودها و قحطی‌های جدی شد. به‌همین دلیل، دولت‌هایی همانند آلمان در جهت رفع مشکلات موجود و جلب رضایت مردم، وارد بازار شدند و کالاها را با قیمت بالاتر از تولیدکنندگان خریدای و سپس، با قیمت کمتری در بازار عرضه کردند. این نخستین نمونه ی پرداخت یارانه بود که به همت کشور آلمان عرضه می‌شد.

این فعالیت‌ها پس از پایان جنگ جهانی دوم، به دلایل تورم‌های ناشی از این جنگ و رکود موجود ادامه یافت؛ اما، پرداخت یارانه با نظریۀ کینز، اندیشمند فعال در عرصع ی اقتصاد، تحول یافت و به دو شکل دخالت در تنظیم بازار و ایجاد تعادل در اقتصاد درآمد. به‌طور کلی، این تحولات در وهله ی نخست با توجه به کاهش فقر، کمبود نیروی انسانی و در پایان پرداخت عمومی یارانه‌ها بود. اما، تاریخ پرداخت یارانه در ایران از سال‌های 1352 آغاز می‌شود. در این دوران، یارانه‌ها به صورت نقدی به تولیدکنندگان اقلام ضروری تولیدی ارائه می‌شود. در این میان، مشاغل خدماتی شامل حمایت دولت و دریافت یارانه نمی‌شدند.

در سال 1391 پرداخت یارانه نقدی برای نخستین بار در کشور به اجرا درآمد.

این روند تا سال 1391 به شکل مرسوم ادامه یافت؛ اما، در این سال با ابلاغ طرحی به نام هدفمندی یارانه‌ها در جهت حمایت از قشر مستضعف، قرار شد وجهی به صورت نقدی و مستقیم به افراد پرداخت شود. با اجرای این طرح، دریافت یارانه توسط تولیدکنندگان قطع شد.